Disfaji tanısı genellikle bir gastroenterolog veya kulak burun boğaz uzmanı tarafından konur. Tanı sürecinde hastanın semptomları değerlendirilir, fizik muayene yapılır ve bazen görüntüleme tetkiklerine (endoskopi, röntgen gibi) ihtiyaç duyulabilir. Tedavi seçenekleri disfajinin altında yatan nedene bağlı olarak değişir. Bu tedaviler diyet değişikliklerini, konuşma ve yutma egzersizlerini, ilaçları, ameliyatı veya rehabilitasyon programlarını içerebilir.
Disfaji (yutma güçlüğü) nedir?
Disfaji veya yutma güçlüğü, bireyin sıvı yerken veya içerken yaşadığı zorluk veya engellemeyi ifade eder. Bu durum, sindirim sisteminin karmaşık bir fonksiyonu olan yutma işlemi sırasında ortaya çıkar ve çeşitli sağlık sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Disfaji sıklıkla kas zayıflığı, sinir sistemi hastalıkları, yemek borusu tıkanıklıkları veya bazı ilaçların yan etkileri gibi faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Tedavi disfajinin nedenine bağlı olarak değişebilir ve diyet değişiklikleri, egzersizler, ilaçlar veya ameliyatı içerebilir. Disfaji ne anlama geliyor? Soruya şu şekilde cevap verebiliriz:
Disfaji belirtileri kişiden kişiye değişebilir ancak disfajinin genel belirtileri şunlardır:
- Ağrı veya yutma güçlüğü
- Yutulduğunda boğulma hissi
- Yemek yedikten sonra öksürük veya hıçkırık
- Yavaş yiyin ve için
- yemek ağzına kaçtı
Disfajiye ne sebep olur?
Disfajinin birçok nedeni olabilir. Bunlar kas güçsüzlüğü veya koordinasyon bozukluklarını (örn. felç, miyopati), sinir sistemi hastalıklarını (örn. multipl skleroz, Parkinson hastalığı), yemek borusu darlığı veya tıkanıklığını, yutma reflekslerine müdahaleyi veya belirli kanser türlerinin neden olduğu anatomik değişiklikleri içerebilir. Ayrıca ilaçların yan etkileri veya yaşlanma gibi doğal süreçler de disfajiye katkıda bulunabilir.
Psikolojik disfaji, fiziksel bir nedene bağlı olmayan yutma güçlüğüdür. Anksiyete, stres veya depresyon gibi psikolojik faktörlerden kaynaklanır. Psikolojik disfaji her yaştan insanı etkileyebilir ancak yetişkinlerde daha sık görülür. Psikolojik disfaji anksiyete, stres, depresyon ve travmatik deneyimler nedeniyle ortaya çıkabilir.
Disfajiyi hangi bölüm araştırıyor?
Disfaji (yutma güçlüğü) çeşitli uzmanlıkların dikkatini çeken karmaşık bir durumdur. Sizinle ilgilenecek departman disfajinizin altında yatan nedene ve ciddiyetine bağlıdır. Disfajiyi hangi doktor tedavi eder sorusuna şu cevapları verebiliriz:
- Gastroenteroloji
- Kulak Burun Boğaz
- nöroloji
- Yaşlılık Tıbbı
Disfaji nasıl test edilir?
Disfaji yutma güçlüğüdür ve birçok nedenden kaynaklanabilir. Disfajiyi teşhis etmek ve altta yatan nedeni belirlemek için doktorunuz sizden bir dizi test yaptırmanızı isteyebilir. Disfaji testi şu şekilde yapılır:
- Tıbbi öykü ve fizik muayene yapılır.
- Nörolojik muayene yapılarak sinir sistemi kontrol edilir.
- Yutma mekanizması yutkunma gözlemlenerek incelenir.
- Baryum yutma, endoskopi, CT ve MR gibi görüntüleme testleri uygulanabilir.
- Yutma mekanizmasının işleyişini değerlendirmek için yutma basıncı testi, EMG testi gibi testler yapılabilir.
Disfaji tedavisi seçenekleri şunları içerebilir:
- Bir konuşma terapisti, yutma mekanizmanızı geliştirmenize yardımcı olmak için size yutma egzersizleri öğretebilir.
- Doktorunuz kaslarınızı gevşetmek veya yutma kaslarınızı uyarmak için ilaçlar reçete edebilir.
- Bazı durumlarda yutma mekanizmasındaki tıkanıklığın giderilmesi için ameliyat gerekebilir.